Çocuk Ürolojisi Uzmanı Op.Dr. Akın Karagözoğlu, şunları söyledi: ”Beş yaşından sonra çocuğun uyurken yatağını ıslatması olarak tanımlanan Enürezis Nokturna (gece idrar kaçırma). Üç yaşındaki çocukların yüzde 30’u altını ıslatırken, bu oran 6 yaşında yüzde 10’a, 12 yaşında ise yüzde 3’e düşüyor. Çoğunlukla aileden geçen ve diğer aile üyelerini de etkileyen bu durum erkeklerde daha sık görülür.
Tuvalet eğitimi erkeklerde kızlara göre daha geç gerçekleşir. Tuvalet eğitimine başlamak için kesin bir yaş belirlemek yerine çocuğun hazır olduğuna dair bir işaret beklemek daha doğru olacaktır. Gece kuruluğu çok daha geç ortaya çıkar ve sıklıkla 3 ile 5 yaşları arasında tamamlanır. Bu durum 5 yaşından sonra da devam ediyorsa yatak ıslatma bir sorun olarak değerlendirilmelidir. Gece enürezisi üç bölümde incelenir: Gece aşırı idrar yapma, uyanmada zorluk ve gündüz semptomlarının eşlik ettiği idrara çıkma bozuklukları.
Genellikle gece üretilen idrar miktarı gün içinde üretilen idrar miktarının yarısı kadardır. Bu, geceleri salgılanan ve vücutta suyun tutulmasına yardımcı olarak idrara çıkmayı azaltan bir hormonla sağlanır. Bu hormonun salınım ritminde bir sorun varsa gece üretilen idrar miktarı çocuğun mesane kapasitesinden fazla olacak ve gece boyunca gece enürezisi ortaya çıkacaktır. Sebepler arasında mesanenin dolu olduğu gece uyanma zorluğu yer alır. Gece altını ıslatma sıklıkla bu iki durumun birleşimiyle ortaya çıkar. İdrar depolandığı sürece mesane kasları normalde gevşemiş olmalı ve etkili bir şekilde kasılıp idrara çıkma sırasında mesaneyi boşaltabilmelidir. İdrar yapma bozuklukları gibi bazı durumlarda idrar depolandığında uyku sırasında mesane kaslarında kasılmalar meydana gelir ve idrar dışarı sızabilir. Bunlara ek olarak bazı özel durumlar da gece ıslanmasına neden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonlarının bazen diğer semptomların yanı sıra yatak ıslatmaya da neden olduğunu biliyoruz. “Yatak ıslatmanın mesanenin merkezi sinir sisteminin normal gelişiminin bir parçası olduğu, gecikmesinden kaynaklanabileceği ve kendi kendine düzeleceği unutulmamalıdır” dedi.
“Şüphesiz yapılacak ilk şey bir işeme günlüğü doldurmaktır.”
Gece altını ıslatan çocuklara uygulanan tetkikler ve tedaviler hakkında bilgi veren Çocuk Ürolojisi Uzmanı Op. Günlükler, durumun sıklığı ve şiddeti hakkında bilgi vermenin yanı sıra gündüz semptomlarının varlığını da araştırarak doktorunuza önemli bilgiler sağlar. Basit bir idrar tahlili ve idrar sisteminin ultrasonu, idrarın yoğunluğunu ve enfeksiyonların varlığını araştırmak için yararlı olacaktır. Gündüz semptomları olan bir idrara çıkma bozukluğundan şüpheleniliyorsa bazı çocuklarda üroflowmetri adı verilen bir idrara çıkma testine ihtiyaç duyulabilir. Çok nadir olarak tedaviye dirençli olgularda daha invazif tetkiklere başvurulur. Bunlar yatmadan bir saat önce başlayan sıvı kısıtlamasını ve yatmadan önce mesanenin boşaltılmasını içerir.
Beş yaşından sonra yatak ıslatması devam eden çocuklarda günümüzde kabul görmüş ve başarılı olan iki tedavi yöntemi bulunmaktadır. Birincisi, gece idrar miktarını azaltan hormonun yetersizliği veya salgılanma ritminde bozukluk olması durumunda bu hormonun analoglarının verilmesidir. Bu tedavi yöntemi çoğu zaman ilaç kullanıldığı anda sonuç verir. Aileleri ve çocukları da motive eden bu yöntemin tek dezavantajı, tedavi kesildiğinde hastalığın tekrarlama riskinin olabilmesidir. Bu nedenle tedavi sonunda çocuğa özel ilacın kullanımına ara verilmesi önerilebilir. İkinci tedavi yöntemi ise alarm cihazlarının kullanılması veya ailenin çocuğu uyuduktan 1-2 saat sonra uyandırmasıdır. Bu yöntemlerin en az üç ay boyunca sabırla ve düzenli olarak uygulanması gerekmektedir. Tedaviye yanıt ancak bu dönemden sonra ortaya çıkmaya başlar ve nüks oranı düşüktür. Bu uzun tedavi sürecinde hem çocuğun hem de ailenin motivasyonunu korumak önemlidir. Tedavinin hastaya özel doz azaltma protokollerine göre durdurulması durumunda sorunun tekrarlanma riski azalacaktır. “Ailenin bu süreçte çocuğa karşı anlayışlı ve sabırlı olması onun motivasyonunu artıracak ve tedavinin başarısını artıracaktır” dedi.
